Het nieuwe jaar had voor mij niet beter kunnen beginnen. Op maandag 6 januari heeft wethouder Tetteroo de expositie ‘Blik op een waardig einde’ geopend. En nog wel in het Huis van de Stad in mijn eigen woonplaats Gouda. Ondanks dat het midden op de eerste werkdag na de kerstvakantie was, hadden heel veel mensen de moeite genomen te komen. Echt hartverwarmend!
Eenzame uitvaart
De expositie gaat over “De Eenzame Uitvaart”. Veel mensen zullen zich afvragen hoe je erbij komt om hierover een expositie te organiseren en dat zal ik je vertellen.
Het zaadje hiervoor is eigenlijk al gepland toen ik een onderwerp moest kiezen voor mijn afstudeeropdracht voor de opleiding Photographic Design aan de Fotovakschool. Het advies aldaar is, dat je het beste een onderwerp kunt kiezen dat je werkelijk interessant vindt. Klinkt logisch toch?! En persoonlijk vind ik de dood iets fascinerends. Het is de enige zekerheid die we hebben in het leven. Hij komt een keer voor ons allemaal. En hoe wij met de dood, rouw en verlies omgaan, dat zegt wat mij betreft iets over ons, over onze cultuur, over onze mate van beschaving.
Tijdens de research die ik deed voor mijn afstuderen, werd ik gegrepen door het fenomeen De Eenzame Uitvaart. Men spreekt van een Eenzame Uitvaart als iemand overlijdt zonder vermogen om een uitvaart te bekostigen en zonder dat er nabestaanden bekend zijn. In zo’n geval wordt de gemeente opdrachtgever van die uitvaart en mag zij deze uitvoeren naar eigen inzicht.
Waardigheid
In een aantal gemeenten in Nederland neemt men de moeite deze uitvaarten meer cachet te geven. Het inschakelen van een dichter die voor de overledene een gedicht op maat schrijft en dat voordraagt tijdens de uitvaart is daar een voorbeeld van.
Het probleem was dat afstuderen gepaard gaat met een deadline. Voor het vastleggen van eenzame uitvaarten zouden die natuurlijk wel binnen de mij beschikbare tijd plaats moeten vinden….en dat had ik niet in de hand. Wel had ik inmiddels van de Gemeente Gouda toestemming gekregen om de eenzame uitvaarten discreet vast te leggen en dat heb ik gedaan.
Combinatie met gedichten
De foto’s die ik tijdens deze eenzame uitvaarten in Gouda heb gemaakt, worden in de expositie ‘Blik op een waardig einde’ getoond in combinatie met de gedichten die de dichters van dienst ervoor geschreven hebben. Omdat een aantal dichters uit de poule nog niet aan de beurt is geweest, hebben zij voor deze expositie werk aangeleverd met het thema de dood, rouw, verlies of eenzaamheid. Deze gedichten heb ik gecombineerd met werk dat ik al eerder had gemaakt.
Maar hoe ben ik dan uiteindelijk afgestudeerd? Ik heb het onderwerp De Eenzame Uitvaart niet losgelaten, maar ik heb het op een andere manier benaderd. De Amsterdamse Stichting De Eenzame Uitvaart publiceert alle verslagen en bijbehoren de gedichten van de eenzame uitvaarten op hun website. Hieruit heb ik een aantal uitvaarten geselecteerd en ik heb mij afgevraagd of ik met beeld zou kunnen wat de dichters met woorden doen. Namelijk een persoonlijk “monument” creëren om de in eenzaamheid gestorven mens een verhaal te geven. Mijn afstudeerwerk is ook onderdeel van de expositie en het is ook terug te vinden op mijn pagina Vrij Werk.
Trots op Gouda
Ik ben er erg trots op dat Gouda één van de gemeenten in Nederland is die echt werk heeft maakt van het aankleden van de eenzame uitvaarten. Het initiatief hiervoor werd in 2018 genomen door Stadsdichter Pieter Stroop van Renen. Hij heeft contact gezocht met wethouder Rogier Tetteroo en samen hebben zij ervoor gezorgd dat diegenen die minvermogend en of eenzaam overlijden in Gouda onze wereld waardig verlaten. Deze expositie is nog tot en met 30 januari 2020 te zien in het Huis van de Stad (naast het station) van Gouda.
